ÖZEL ÖĞRENME
GÜÇLÜĞÜ

Öğrenmeyle ilgili bir sorun olarak algılanmakta ve tanıtılmakla birlikte; gördüğümüz, duyduğumuz ya da dokunduğumuz tanımaya çalıştığımız şeylerin algılanmasıyla ilgili ya da işlenmesiyle ilgili bir sorun olarak yaşanmaktadır.

Özel Öğrenme Güçlüğü, ( disleksi, disleksia) normal ya da normalin üzerinde zekâya sahip herhangi fiziksel problemi olmayan (İşitme, Zihinsel, Görme) dinleme, konuşma, okuma-yazma, akıl yürütme ile matematik becerilerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlükleri olan, kendini idare etme sosyal algılama ve etkileşim sorunları olan, standart eğitime rağmen yaşına ve zekâsına uygun okul başarısı gösteremeyen bireylerdeki durumdur.

Öğrenme sorunları da, pek çok sorun ya da hastalık gibi çok erken fark edilebilir. Genellikle anneler, çocukları diğer çocuklardan ya da yaşıtlarından farklı gelişiyorsa fark edebiliyorlar.

Bir kısmı beklemeyi tercih ettiğinden, bir kısmı da nereden yardım alacağını bilemediğinden soruna müdahale gecikiyor. Böylece çok değerli zaman kaybedilmiş oluyor.

Öğrenme sorunlarını erken yaşta tanımada ve müdahalede, okul öncesi eğitim veren kurumlarda çalışan eğitimcilerin ve çocuk doktorlarının çok önemli rolleri vardır.

Fakat yapılan çalışmalar ve deneyimler gösteriyor ki özel öğrenme güçlükleri konusu yeterince bilinmediği için, gerek anneler, gerek eğitimciler, gerekse doktorlar tarafından sorun erken fark edilse de, gereken değerlendirme ve müdahale zamanında yapılamıyor.

OKUMA, YAZMA, ARİTMETİK BECERİLERİN GELİŞİMİ
- Okuma yazma öğrenilmesi, normal gelişim aşamalarından geçmenin yanı sıra bazı becerilerin gelişmesine de bağlıdır.
- Okuma zor bir şifreyi çözmeye benzer ve konuşma dilini yazı diline çevirmeyi gerektirir.
- Bunun için de dikkat, algılama, kavrama, sıralama, canlandırma, akılda tutma, isimlendirme, analiz-sentez gibi çok çeşitli bilişsel becerilerin gelişmiş olması gereklidir.

Okuma, çocuğun sembol sistemini kullanabilmesi ile ilgili iki aşamalı karmaşık bir işlemdir;
Okumayı öğrenebilmek için:
• Çocuk önce objelerin isimlerini öğrenir, sonra bu isimlerin yazıldığı sembolleri(harfleri) öğrenir.
• Görsel olarak sembolleri ayırt etmesi yetmez, harflerle sesler arasındaki bağlantıyı kurabilmelidir.
• Okumayı öğrenmek çağrışımlar yapabilme becerisine bağlıdır.
• Okuduğunu anlarken görsel ve işitsel imajlar ve bunların anlamları arasında çağrışımlar yapılmalıdır.

OKUMANIN GELİŞİMİ
Aylara göre okumayı öğrenmek için gerekli beceriler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.

• 0-6 Ay : Sese tepki gösterme, sesler çıkarmak.
• 6-13 Ay : Basit ifadeleri anlamak.
trong>• 19-21 Ay : 20 kelimelik dağarcık.
• 24 Ay : 3 kelimelik cümleler kurar.
• 24-29 Ay : 300 kelimelik dağarcık. Vücut kısımlarını bilir. Şekil kavramı başlar.
• 30-36 Ay : 2 aşamalı emirleri yerine getirir.
trong>• 40-48 Ay : Basit okul şarkıları söyler.
• 48-50 Ay : Ne, neden, nasıl sorar.
• 50-60 Ay : Zıt ifadeleri kullanır. Yaşını, ev adresini, telefonunu bilir.
• 54 Ay : Uzun hikâyeleri dinleyip anlatır.
• 60 Ay : Harflerin şekilleriyle ilgilenir. Genelde tüm sesleri doğru kullanır. Obje fonksiyonlarını bilir.
• 60-72 Ay : Geçmiş, şimdiki, gelecek zaman kullanır. Bilgi almak için soru sorar. Sağını solunu ayırt eder. Harf sesler arasındaki ilişkiyi kavrar.
• 60-80 Ay : Anlayarak okumaya başlar.

YAZMANIN GELİŞİMİ
Yazmak sembolik iletişim kurma becerisidir.

Yazmayı öğrenmek için :
• Araç(kalem) kullanarak sembollerle dili ifade edebilme becerisinin,
İnce-motor becerinin,
• El-göz koordinasyonunun,
• Sıralama becerisinin,
• Dikkatini bir iş üzerinde yoğunlaştırabilmenin,
• Görsel, işitsel, mekansal algının yaşına uygun olgunlukta olması, ve
• El tercihinin yerleşmiş olması gerekir.

ARİTMETİK BECERİLERİN GELİŞİMİ
- Normal gelişen çocuklar, gelişim basamakları içinde matematik becerileri de sırayla kazanırlar.
- Çocukların aritmetik işlemlere başlamadan önce belirli gelişim aşamalarından geçmesi gereklidir.
- Örneğin miktar kavramı, aradaki farkı kavrama aritmetik işlemlerin ön koşuludur.
- Çocuk önce her rakamın belli obje sayısını temsil ettiğini, sayıların parçalardan oluşan bir bütünü temsil ettiğini öğrenir.
- 7 sayısı, (4 ve 3)ya da (5 ve 2) sayılarının bileşimidir. Çocuklar ancak bunları anladıktan sonra problem çözebilirler.
- Bazı çocuklar Piaget'nin işlem öncesi döneminde kalırlar. Bu beceriler konuşulan dil ile de bağlantılıdır ve matematiksel simgeler, çizimler(somut) ile matematiksel düşünme (soyut) arasında bir köprü görevi görür.
- Matematiksel dil edinilmesi de, konuşulan dil, dinleme, okuma-yazma becerileriyle yakından ilişkilidir.
- Bireyden kaynaklanan öğrenme sorunları arasında yer alan özel öğrenme bozukluğu (learning disorder / dyslexia) olan çocuklar, yukarda sayılan okuma, yazma, matematik becerilerinin gelişmesinde sorunlar yaşarlar.

Bu beceriler okul öncesi dönemde geliştiği için bu vakaları okul öncesi dönemde tanımak mümkündür.